Jak wyjąć kleszcza?

Spis treści:

1. Ukąszenie kleszcza: możliwe zagrożenia
2. Jak wyciągnąć kleszcza 
3. Co robić, gdy fragment kleszcza pozostanie w skórze? 
4. Akcesoria do usuwania kleszczy, które warto mieć w domu 

    

Ukąszenie kleszcza: możliwe zagrożenia 

Choroby przenoszone przez kleszcze lub inaczej choroby odkleszczowe są największym zagrożeniem związanym z ukąszeniem kleszcza. 

W Polsce najczęstszymi zagrożeniami są: 

• Borelioza z Lyme, będąca wielonarządową chorobą. Krętki Borrelii występują w ślinie zakażonego kleszcza. Charakterystycznym objawem jest rumień wędrujący, pojawiający się po około 7 dniach od ukąszenia kleszcza zakażonego bakteriami. Wyglądem przypomina czerwony pierścień z przejaśnieniem w środku. Rumień ma wyraźne, ostre krawędzie, nie swędzi i nie boli. Boreliozę diagnozuje się na podstawie obrazu klinicznego oraz dodatkowych badań serologicznych. 

• Kleszczowe zapalenie mózgu będące chorobą wirusową. Początkowo przypomina grypę, a dopiero w drugiej fazie pojawiają się objawy neurologiczne jak zawroty głowy, sztywność karku, czy zaburzenia świadomości, a nawet niedowłady i śpiączka. Jest to choroba, której zdecydowanie nie wolno bagatelizować. Diagnostyka jest możliwa dopiero w drugiej fazie, poprzez badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, pobranego z nakłucia lędźwiowego, dlatego znacznie lepszym rozwiązaniem jest zachowanie i przebadanie kleszcza. 

Przeczytaj również: Borelioza: wszystko, co musisz wiedzieć

Jak wyciągnąć kleszcza ?

Wyciąganie kleszcza powinno być procesem spokojnym i dokładnym. Najprostszym narzędziem będzie pęseta lub inny rodzaj wąskich szczypczyków. Usuwając kleszcza, powinniśmy zwrócić uwagę, by chwycić go pęsetą jak najbliżej skóry pacjenta. 

Podczas jego wyciągania, ruch powinien być powolny i wykonywany w linii wkłucia się kleszcza. Należy unikać wszelkich ruchów obrotowych, co mogłoby skutkować usunięciem wyłącznie odwłoku pajęczaka i pozostawieniem fragmentu jego ciała pod skórą pacjenta. 

Po usunięciu kleszcza, skórę należy zdezynfekować środkiem odkażającym i dokładnie umyć ręce. 

Kleszcza możemy zachować w celu wykonania badań laboratoryjnych. Jest to szczególnie przydatne w celu wykrycia wirusa, wywołującego kleszczowe zapalenie mózgu. Najlepszym sposobem przechowywania kleszcza jest umieszczenie go w sterylnym pojemniczku. Idealnie nadają się do tego pojemniki do badania moczu. Kleszcza nie należy niczym zalewać ani dezynfekować. Do czasu badania można go przechowywać w lodówce, ale nie w zamrażarce. 

Jak wyciągnąć kleszcza dziecku? Dokładnie tak samo jak osobie dorosłej, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zachowanie spokoju dziecka. Odpowiedni kąt i tempo usuwania kleszcza jest ważne i może być utrudnione przy niespokojnym, małym pacjencie. Warto również rozważyć przyrządy do usuwania kleszczy inne niż pęseta.  

Na forach internetowych możemy także spotkać popularne „szybkie i domowe” sposoby na usunięcie kleszcza, obejmujące jego przypalanie, stosowanie tłustych substancji, lakierów do paznokci, alkoholu czy benzyny. Są to sposoby niepoparte w żaden sposób medycznie, mogące doprowadzić do uwolnienia zwiększonej ilości materiału zakaźnego przed śmiercią kleszcza. 

Pamiętajmy również, że pomimo zaleceń, by wyciągnąć kleszcza jak najszybciej po jego zauważeniu na skórze, warto zachować w stresującej sytuacji zimną krew. Czasami poświęcenie czasu na dojazd do lekarza, może być korzystniejsze dla pacjenta niż próby samodzielnego wyciągania kleszcza.

Przeczytaj również: Czym można zarazić się od kleszcza?

Co robić, gdy fragment kleszcza pozostanie w skórze? 

Często pomimo poprawnie wykonanego usuwania kleszcza, jakaś jego część pozostaje w skórze. Decyzja o dalszym postępowaniu zależy od wielkości oderwanego fragmentu. Jeśli jest on mały i obejmuje tylko aparat gębowy, można zdezynfekować miejsce wkłucia i zostawić fragment w miejscu, w którym się znajduje. Usuwanie małej części kleszcza, nawet poprzez zabieg chirurgiczny, naraża pacjenta na naruszenie drobnych naczyń krwionośnych skóry, co zwiększa ryzyko zakażenia ewentualnymi drobnoustrojami, wcześniej uwolnionymi z kleszcza. 

Co, jeśli w skórze zostanie większy fragment? Jak wyciągnąć głowę kleszcza? Jeśli fragment obejmuje również głowę kleszcza i nie potrafimy jej samodzielnie usunąć, warto zwrócić się o pomoc lekarską. 

Akcesoria do usuwania kleszczy, które warto mieć w domu 

Najbardziej tradycyjnym przyrządem do usuwania kleszczy jest oczywiście pęseta.  Co, gdy jednak jej nie mamy? Albo nie chcemy ryzykować pozostawieniem fragmentu kleszcza w skórze? Jak usunąć kleszcza bez pęsety?  Jest wiele innych akcesoriów do usuwania kleszczy. 

Na rynku pojawiło się w ciągu kilku lat wiele przyrządów dedykowanych usuwaniu kleszczy. Są one szczególnie przydatne przy małych pacjentach. 

Zacznijmy od lassa, które ma prostą budowę i jest łatwe w obsłudze. Pętelką na końcu urządzenia oplatamy kleszcza jak najbliżej skóry. Zwalniając przycisk, kierujemy cały przyrząd do pozycji prostopadłej względem skóry. Następnym krokiem, w odróżnieniu od pęsety, jest przekręcenia lassa w dowolnym kierunku i wyciągnięcie kleszcza. 

Do wyboru są również haczyki do usuwania kleszczy, które nie uciskają kleszcza i minimalizują ryzyko oderwania wyłącznie jego fragmentu. Wystarczy umieścić kleszcza pomiędzy ramionami haczyka, tak by jego odwłok znalazł się w ich złączeniu, a następnie delikatnie pociągnąć. 

Inną propozycją jest zasysacz do kleszczy. Jego działanie jest szybkie i proste. Wystarczy przyłożyć urządzenie do miejsca wkłucia kleszcza, jednocześnie trzymając wciśnięty tłok. Po umieszczeniu urządzenia przyciskamy je do skóry i zwalniamy tłok, a kleszcz zostaje zassany i wyciągnięty. 

Rzeczą przydatną w podróży jest karta do usuwania kleszczy. Wsuwając kartę pod kleszcza, możemy go wypchnąć ze skóry, a następnie sprawdzić przy pomocy wbudowanej lupy, czy został on usunięty w całości. 

Bibliografia