ból żołądka
Zdrowie i uroda Magdalena Klimiuk
Sprawdź pełną ofertę Aptelia.pl
Przeczytane 9622 razy

Wrzody żołądka – objawy, przyczyny i leczenie

Wrzody żołądka to najczęściej wynik zakażenia bakterią H. Pylori. Choroba rozwija się także na skutek stresu, nałogów czy nadużywania leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Pacjenci najczęściej skarżą się na silny ból nadbrzusza, nudności, dyskomfort, zgagę. Nieleczona choroba wrzodowa prowadzi do groźnych powikłań, które mogą nawet zagrażać życiu.

Spis treści:


  1. Wrzody żołądka – co to za schorzenie?
  2. Wrzody żołądka – przyczyny
  3. Wrzody żołądka – objawy
  4. Jak wykryć wrzody żołądka – diagnostyka
  5. Jak leczyć wrzody żołądka?
  6. Dieta przy wrzodach żołądka – co jeść, a czego unikać?
  7. Wrzody żołądka – powikłania
  8. Wrzody żołądka – warto wiedzieć

Wrzody żołądka – co to za schorzenie?

Wrzody żołądka to jedna z chorób cywilizacyjnych związana z ograniczonym ubytkiem błony śluzowej, który sięga poniżej blaszki mięśniowej. Co więcej, w miejscu uszkodzenia śluzówki dochodzi do napływu komórek odpornościowych i powstania nacieku zapalnego oraz skrzepów w okolicy ubytku. Z kolei choroba wrzodowa wiąże się z cyklicznym występowaniem wrzodów w śluzówce żołądka. Zachorowalność w populacji osób dorosłych sięga około 5-10%.

Zdecydowana większość wrzodów żołądka lokalizuje się w obrębie odźwiernika żołądka, czyli miejscu, gdzie przechodzi w dwunastnicę.

Sprawdź oferty: Leki na układ pokarmowy

Wrzody żołądka – przyczyny

Wrzody żołądka, czyli ubytki błony śluzowej powstają na skutek dysproporcji pomiędzy wydzielaniem agresywnego kwasu solnego, pepsyny lub w wyniku oddziaływania substancji toksycznych, np. leki, bakteria H. Pylori.

Najczęstsze przyczyny wrzodów żołądka obejmują:

  • Zakażenie bakteryjne Helicobacter Pylori  — opisywana bakteria najczęściej nie wywołuje żadnych objawów. Do rozwoju wrzodów na żołądku dochodzi u około 10-20% nosicieli. Drobnoustrój jest zdolny do przeżycia w kwaśnym środowisku żołądka, dzięki obecności enzymu ureazy, który rozkłada mocznik do zasadowego, neutralizującego kwas solny amoniaku,
  • Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) - np. aspiryna, diklofenak, polopiryna, ibuprofen. Leki z tej grupy prowadzą do zablokowania produkcji ochronnych dla żołądka prostaglandyn 2 i 12. Przez to błona śluzowa staje się bardziej podatna na działanie kwasu solnego i już po 2 tygodniach stosowania NLPZ dochodzi do powstania uszkodzeń śluzówki, rozwoju nadżerek i stanu zapalnego,
  • Alkohol i palenie papierosów — statystycznie osoby często spożywające alkohol, jak i nagłowi palacze znacznie częściej zapadają na chorobę wrzodową. Obie substancje wykazują działanie silnie drażniące na błonę śluzową przewodu pokarmowego,
  • Stres — ciężkie przeżycia emocjonalne, rozległe oparzenia, zabiegi chirurgiczne i urazy fizyczne prowadzą do powstania zmian w ośrodkowym układzie nerwowym, co skutkuje zaburzeniami w zakresie wydzielania kwasu solnego, jak i motoryki układu pokarmowego. Wrzody stresowe zwykle są mnogie, często bezobjawowe i przyczyniają się do częstszych krwawień,
  • Czynniki genetyczne — grupa krwi 0 predysponuje się do nadmiernego wydzielania soku żołądkowego.

Powiązane produkty

Wrzody żołądka – objawy

Jakie są objawy wrzodów żołądka? Dominuje dyskomfort i silny ból w środkowej części nadbrzusza. W przypadku wrzodów dwunastnicy dolegliwości bólowe lokalizują się bardziej prawostronnie, pod żebrami. Ból o charakterze piekącym, gniotącym często wybudza chorego w nocy i nasila się bezpośrednio po jedzeniu.

Pozostałe objawy wrzodów żołądka to:

  • puste odbijanie powietrzem,
  • nudności, a niekiedy ulewania i wymioty,
  • zgaga — uczucie pieczenia za mostkiem,
  • wzdęcia,
  • nieprzyjemny posmak w jamie ustnej,
  • trudności w przełykaniu (dysfagia),
  • ból podczas przełykania (odynofagia),
  • kurcze brzucha,
  • zaburzenia oddawania stolca,
  • utrata masy ciała.

Przeczytaj: Wszystko o żołądku, budowa, funkcje, schorzenia żołądka

Jak wykryć wrzody żołądka – diagnostyka

Diagnostyka wrzodów żołądka zakłada spełnienie 3 głównych celów:

  • Potwierdzenie obecności wrzodu wraz z ustaleniem jego obecności — w tym celu konieczne jest wykonanie badania endoskopowego górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli ezofagogastroduodenoskopii (EGD). Procedura umożliwia dokładne określenie lokalizacji wrzodu wraz z pobraniem materiału do badania w kierunku H. Pylori.
  • Potwierdzenie ewentualnego zakażenia H. Pylori — bakteria może zostać wykryta za pomocą testów inwazyjnych (szybki test ureazowy lub badanie histopatologiczne wycinków błony śluzowej) lub nieinwazyjnych (test oddechowy, wykrywanie antygenów w kale).
  • Wykluczenie zmian nowotworowych w obrębie ubytków błony śluzowej.

Złotym standardem potwierdzenia zakażenia H. Pylori jest szybki test ureazowy skorelowany z wynikami badania histopatologicznego. Test ureazowy może być fałszywie ujemny w przypadku długotrwałego stosowania leków blokujących wytwarzanie kwasu solnego (np. omeprazol), antagonistów histaminowego receptora H2 (np. ranitydyna), antybiotyków czy preparatów z bizmutem.

Jak leczyć wrzody żołądka?

Pacjenci, odczuwając objawy typowe dla choroby wrzodowej, bardzo często samodzielnie sięgają po leki na wrzody żołądka bez recepty. Specjaliści odradzają rozpoczynanie leczenia bez endoskopowego wykrycia wrzodów na żołądku, jak i potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia H. Pylori.

Przeczytaj: Zapalenie żołądka, objawy i leczenie

Leki na wrzody żołądka

Spośród leków na wrzody żołądka, najczęściej stosuje się leki, takie jak:

  • Inhibitory pompy protonowej (PPI) — np. omeprazol, pantoprazol powodują silną blokadę wydzielania agresywnego kwasu solnego. W przypadku krwotoków leki podawane są dożylnie, natomiast w chorobie wrzodowej stosuje się preparaty w formie kapsułek.
  • Antagoniści receptorów histaminowych H2 — np. ranitydyna, famotydyna zalecane najczęściej w przypadku słabej tolerancji PPI, gdyż również hamują wydzielanie kwasu solnego.
  • Preparaty cholinolityczne — wykazują działanie rozkurczowe, a także przeciwbólowe. Niestety dość często powodują skutki uboczne w postaci suchości w ustach czy przyspieszonej pracy serca.
  • Leki zobojętniające kwas solny — stosowane doraźnie w przypadku zgagi,
  • Preparaty bizmutu — działają ochronnie na śluzówkę żołądka.

Antybiotyki na wrzody żołądka są stosowane wyłącznie w przypadku potwierdzonej infekcji H. Pylori. Wówczas przez okres 10-14 dni pacjenci przyjmują lek z grupy PPI wraz z 2 antybiotykami — amoksycyliną i klarytromycyną (terapia trójlekowa). Jest to jeden z kilku schematów antybiotykoterapii w przypadku wrzodów na żołądku, który oczywiście ulega modyfikacjom w zależności od oporności bakterii. Niekiedy specjaliści decydują się na kombinację 4 leków.

Co z lekami przeciwbólowymi na wrzody żołądka? Niestety, większość preparatów o działaniu uśmierzającym ból to niesteroidowe leki przeciwzapalne, które pogarszają i zaostrzają przebieg choroby wrzodowej.

Operacja na wrzody żołądka – kiedy jest konieczna?

Operacja to ostateczność w postępowaniu leczniczym wrzodów żołądka. Zabieg chirurgiczny jest konieczny w przypadku:

  • braku odpowiedzi na zastosowane leczenie farmakologiczne,
  • krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
  • otworzenie wrzodu żołądka do otrzewnej lub innego narządu (perforacja),
  • zwężenie odźwiernika w wyniku zmian bliznowatych.

Dieta przy wrzodach żołądka – co jeść, a czego unikać?

Dieta przy wrzodach żołądka powinna być lekkostrawna z częstymi, ale niezbyt obfitymi posiłkami. Dieta na wrzody żołądka zakłada odstawienie:

  • ostrych przypraw,
  • dań smażonych i bogatych w tłuszcz,
  • alkoholu, papierosów i innych używek,
  • kawy, mocnej herbaty
  • napojów gazowanych,
  • nadmiernej ilości soli kuchennej,
  • warzyw o właściwościach wzdymających, np. cebula, czosnek,
  • surowych owoców.

Lekarze wskazują, że takie pokarmy jak kisiel, jasne pieczywo, chude mięso, chudy nabiał i galaretki wspomagają gojenie istniejących ubytków śluzówki żołądka.

Wrzody żołądka – powikłania

Do najczęstszych powikłań wrzodów na żołądku zaliczono:

  • perforację,
  • opóźnione opróżnianie żołądka,
  • trudności w połykaniu,
  • nawroty choroby,
  • ostre zapalenie trzustki,
  • przewlekła biegunka,
  • niedokrwistość.

Wrzody żołądka – warto wiedzieć

Pacjenci z objawami wrzodów żołądka lub zdiagnozowaną chorobą często poszukują odpowiedzi na nurtujące pytania umieszczone poniżej.

Czy przy wrzodach żołądka bolą plecy?

Zdarza się, że ból towarzyszący wrzodom żołądkowym promieniuje do pleców.

Czy wrzody żołądka można wyleczyć?

Właściwa farmakoterapia, stosowanie odpowiedniej diety i unikanie czynników sprzyjających chorobie wrzodowej pozwalają na skuteczne wyleczenie, szczególnie na wczesnym etapie choroby.

Czy mogą wystąpić wrzody żołądka u dzieci?

Do większości zakażeń H. Pylori dochodzi jeszcze przed ukończeniem 10. roku życia. Zatem wrzody żołądka mogą wystąpić także u dzieci, jednak nie jest to powszechna choroba wieku dziecięcego.

Bibliografia

Szczeklik A. Interna Szczeklika Podręcznik chorób wewnętrznych 2020, wyd. Medycyna Praktyczna

Kuna L, Jakab J, Smolic R, Raguz-Lucic N, Vcev A, Smolic M. Peptic Ulcer Disease: A Brief Review of Conventional Therapy and Herbal Treatment Options. J Clin Med. 2019 3;8(2):179

Malik TF, Gnanapandithan K, Singh K. Peptic Ulcer Disease. 2022 Jun 11

Graham DY. History of Helicobacter pylori, duodenal ulcer, gastric ulcer and gastric cancer. World J Gastroenterol. 2014 14;20(18):5191-204


Wybór redakcji

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w polityce prywatności.

Zamknij